Foça'da Emekli Deniz Astsubayı Baldan Sirke Üretiyor

İzmir’in Foça İlçesi’nde Emekli Deniz Astsubayı Ramazan Dağıstan’ın hobi olarak başladığı arıcılık ikinci mesleği oldu. Dağıstan’ın elde ettikleri arasında polen, arı sütü, propolis gibi ürünlerin yanısıra halk arasında pek bilinmeyen Bal Sirkesi’de yer alıyor. Bal Sirkesi’nin yapımı 1 buçuk yıl gibi uzun bir süre gerektiriyor. Yararlarını bilen vatandaşlar fiyatının diğer sirkelere oranla yüksek olmasına rağmen ısrarla temin etmeye çalışıyor.

Ramazan Dağıstan; Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’ndan emekli olduktan sonra önce hobi sonra iş edinerek 2010 yılında arıcılığa başladı. Kurucuları ve yöneticileri arasında yer aldığı Foça Zeytindalı Birliği(Convivium)’nce Foça Yerel Pazarı’nın oluşturulmasına katkı verdi. Bu Pazar merkezi İtalya’nın Torino kentinde bulunan Uluslararası Slow Food Örgütünce dünyanın 28.nci, Türkiye’nin ilk (Earth Market) Yeryüzü pazarı ilan edildi. Halen diğer üretici arkadaşlarıyla birlikte Yeryüzü Pazarı’nın varlığını ilkeleri doğrultusunda sürdürmesine çalışıyor.

İTALYADAN GETİRDİĞİM BAL SİRKESİ İLE BAŞLADI

53 yaşındaki Ramazan Dağıstan; 2007 yılında emekli olduğunu, 2010 yılında arıcılığa başladığını, Bal Sirkesi’ni 2013 yılında İzmir Dokuz Eylül Üniversitesinin katkılarıyla düzenlenen bir kongrede duyduğunu, 2014 yılında İtalyada’ki Gastronıomi Fuarı’nda gördüğünü ve dönüşte getirdiği örnekleride kullanarak üretmeye başladığını söyledi. Ramazan Dağıstan; “ 2014 yılında ülkemizi ve Yeryüzü Pazarı’nı temsilen İtalya’nın Torino kentindeki Terra Madre Gastronomi Fuarına giden ekipte yer aldım. Orada Bal ürünlerinin, Arı ürünlerinin ne kadar çok çeşitlendirildiğini gördüm. Çok güzel Bal Sirkeleri gördüm ve tattım. Oradan Bal Sirkesi getirdim. Oradan getirdiğim örnekle başladığım bir süreç bu. Yaklaşık 6 yıldır onların analarıyla mayalanmasıyla ben bunu devam ettiriyorum. Türkiye’de çok bilinen bir ürün değil. faydasını bilen kişiler tarafından özellikle tüketilen bir ürün.”

OSMANLI SARAYINDA KULLANILIRMIŞ

“ Benim üretme isteğimi doğuran şeylerden biride Osmanlı Sarayı’nda kullanılan bir ürün olması. Osmanlı sarayda bal sirkesi kullanırmış.Gökova Körfezi’nden gemilerle küplerin içerisinde bal sirkesi götürülüp sarayda kullanılırmış”

OLUŞUMU BİR BUÇUK YIL ALIYOR

“Oluşumu yaklaşık bir buçuk yılda oluyor. Hava şartlarına, mevsim koşullarına, balın cinsine göre değişiyor zaman. Ancak tam kıvama gelmesi ortalama bir buçuk yıl sürüyor. “

BAL SİRKESİ NASIL YAPILIR

“Bal Sirkesi yapmak kolay. Normalde balın içerisine su girdiğinde hekes bal bozulur diye bilir. Fakat bu oranı iyi yakaladığımızda bal, bal sirkesine dönüşüyor. Basit olarak bir birim Bal’a üç birim Su katıyoruz. Eğer elimizde var ise hazır hale gelmiş bal sirkesinden balın dörtte biri kadar birim ilave ediyoruz. Eğer varsa daha önce yaptığımız ve daha uzun beklediğinde deniz analarını andıran, bal anaları, sirke analarından da koyuyoruz. Bunlar oluşumu hızlandırıyor. Ağaç bir çubukla karıştırıyoruz. Sonra önemli bir konu cam kavanozun ağzına temiz bir bez koyuyoruz. Metal kapağı bezin üzerine koyuyoruz ama kapatmıyoruz. Aralık bırakıyoruz. Yaklaşık 10-15 günde bir yine ağaç bir çubuk veya tahta kaşık ile karıştırıyoruz. Ortalama bir buçuk yılda bal sirkemiz hazır oluyor. “

DOĞAL BAL VE KLORSUZ KAYNAK SUYU

“Ben sirkeyi bölgemizin çamlarından ikinci kesim dediğimiz saf çam balından elde ediyorum. Biraz daha duru berrak bir rengi var. Bu balı kullanıyorum. Kullandığımız su da önemli. Kesinlikle çeşmeden kullanmıyoruz. Kaynak suyu olması lazım. Dinlenmiş su olması lazım. İçerisinde klor olmayacak. ”
“Türkiye’de bazı bölgelerde Bal Sirkesi yapan arkadaşlarımız var. Bu konuda başarılı olanlar da var. Çok bilinen değil ama tüketenler tarafından sevilen bir ürün. Ekşi ve tatlının birleştiği bir tat veriyor. Salatalarda özellikle ekşi salatalarda roka, semizotu gibi salatalara konduğunda güzel bir tat veriyor.”

NELERE İYİ GELİYOR

“İlgimi çeken konulardan biri de Apiterapi. Apiterapi arı ürünleri ile hastalık tedavisi konularını içeriyor. Bal sirkesi de özellikle tüm sirkelerde olduğu gibi sindirim sistemini çok iyi çalıştıryor. İyi bir probiyotik. Diğr sirkelere göre oluşma süresi daha uzun olduğu için insan vücuduna birçok yönden daha faydalı olduğu kongrelerde anlatılıyor. Vücudu, damar çeperlerini, mide duvarını, bağırsakları temizlediği ifade ediliyor. Yararları konusunda bilimsel kaynaklarda çok güzel açıklamalar var. İlgi duyanların ayrıca bu kaynaklardan araştırmalarını tavsiye ederim.”

FOÇA YERYÜZÜ PAZARI VE SALI PAZARINDA KENDİM SATIYORUM

“Ben ürünlerimi kendim pazarlıyorum. En büyük artım Foça Yeryüzü Pazarı. Orada tadım yaptırıyorum. Tadımlarla insanların ilgisi artıyor ve o şekilde satış yapıyorum. Orası sadece bir Pazar değil. Çeşitli eğitimlerimiz de oluyor. Bu eğitimleri zaman zaman Üniversitelerde öğrencilerle tekrarlıyorum” dedi.

Ramazan Dağıstan Bal Sirkesi’nin gerek elde edildiği ürün ve gerekse uzun süreç nedeniyle maliyetli ve sabır gerektiren bir iş ve fiyatının meyve sirkelerine göre daha yüksek olduğunu, ancak Slow Food’un “ İyi, Temiz, Adil” ilkelerine de uyarak fiyatları makul düzeyde tuttuğunu sözlerine ekledi.

Seyfi GÜL